การวินิจฉัยภาวะอ้วนลงพุง(Metabolic syndrome) เราจำเป็นต้องรู้ข้อมูล เส้นรอบเอว เพื่อนำมาประกอบกับ ความดันโลหิต ระดับน้ำตาลในเลือด, HDL และ Triglyceride รวมเป็น 5 ประการ

โดยตามมาตรฐานที่ใช้กันทั่วไป คือ หากผู้ใดมีความผิดปรกติ 3 ใน 5 ประการดังกล่าวก็ถือว่ามีภาวะอ้วนลงพุง

ข้อมูลสุขภาพในระบบที่มักจะขาดหายไปคือเส้นรอบเอว เนื่องจากหลายแห่งเพิ่งเริ่มวัดไม่นานมานี้เอง เพื่อให้สามารถใช้ประโยชน์จากข้อมูลที่มีอยู่

ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ จึงทดลองใช้ค่าน้ำหนัก ส่วนสูง หรือค่าดัชนีมวลกาย (Body Mass Index – BMI) มาใช้ประมาณค่ารอบเอว (Waist Circumference – WC) แทนค่าจริง พบว่าอยู่ในเกณฑ์ใช้ได้ อย่างไรก็ดีขอเน้นว่า วิธีนี้ยังไม่สมควรนำมาใช้เพื่อทำการวินิจฉัยรายบุคคล เพราะไม่ใช่ค่าจริง ประโยชน์ที่ได้จากการประมาณการณ์จะเป็นการศึกษาในระดับกลุ่มบุคคล เพื่อให้ได้ประโยชน์จากค่าอื่นๆในระบบที่มีอยู่แล้วเท่านั้น วิธีการทำนายค่า WC ดังกล่าว ทำได้โดยนำค่า BMI, Sex, Age มาใช้ฝึกอบรม (train) model จำนวน 64,318 รายการ จากนั้นนำผลจากการ train model ไปใช้ทดสอบ (test) model จำนวน 21,369 รายการ ผลการทดสอบไปกันได้กับผลการฝึกอบรมเป็นอย่างดี (R-square = 0.8237913) จึงนำไปทดลองพยากรณ์เส้นรอบเอวในข้อมูลอีกชุดหนึ่งของผู้รับบริการซึ่งได้รับการตรวจรอบเอวจริงๆ ผลปรากฏว่าให้ค่าความสอดคล้องดีเช่นกัน (R-square = 0.7760608) ดังในภาพด้านล่าง

สำหรับการประยุกต์ใช้ ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพได้ทดลองนำค่าพยากรณ์นี้ ไปใช้วินิจฉัยภาวะอ้วนลงพุง (Metabolic Syndrome) เปรียบเทียบกับการใช้ค่าเส้นรอบเอวจริง

ได้ค่าความแม่นยำ 99.53% (95% CI 97.41%, 99.99%) ความไว (Sensitivity) 99.49% ความจำเพาะ (Specificity) 100% ค่าพยากรณ์ผลบวก (Positive Predictive Value) 100% ค่าพยากรณ์ผลลบ (Negative Predictive Value) 94.74%

ทำให้เชื่อมั่นได้ว่า วิธีการพยากรณ์ดังกล่าวจะสามารถนำไปใช้ในการประเมินค่าความชุก หรือ ใช้ในการศึกษาในระดับกลุ่มบุคคลได้อย่างดี โดยเฉพาะในกรณีที่ฐานข้อมูลนั้น (ก)มีข้อมูลอื่นๆพร้อมแล้วขาดแต่เส้นรอบเอว (ข) เป็นข้อมูลของประชากรเดียว (Homogeneous) ไม่ใช่ประชากรที่มีส่วนย่อยภายในแตกต่างกัน

การศึกษานี้ใช้ข้อมูลที่ไม่ทราบตัวตน (Anonymized data) และเป็นการพิสูจน์แนวคิด (Proof of concept) จึงไม่ได้นำเสนอในการประชุมวิชาการ และไม่มีแผนที่จะตีพิมพ์แต่ประการใด

Donwload : Predicting waist circumference from body mass index

Authors : ฤทธิไกร ทวีเจริญ ชัยยศ คุณานุสนธิ์